หนังสือนิทาน Big Book (บิ๊กบุ๊ก)

หากอยากให้เด็ก ๆ รักการอ่าน ผู้ใหญ่ควรยอมสละเวลาเพื่ออ่านหนังสือให้เด็ก ๆ ฟัง  การใช้นิทานเล่มใหญ่นับเป็นทางเลือกที่น่าสนใจ เนื่องจากมีรูปภาพชัดเจน สีสันสดใส สามารถกระตุ้นความสนใจได้เป็นอย่างดี รวมถึงเนื้อหายังสนุกแฝงข้อคิด พร้อมส่งเสริมการใช้ทักษะสมอง EF ให้กับเด็ก ๆ อย่างเต็มศักยภาพ เพื่อที่พวกเขาจะได้เติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่ “คิดเป็น ทำเป็น เรียนรู้เป็น แก้ปัญหาเป็น อยู่กับคนอื่นเป็น และหาความสุขเป็น” เป็นกลุ่มคนคุณภาพสำหรับอนาคต

ทักษะสมอง EF มีองค์ประกอบ 9 ด้าน จัดเป็น 3 กลุ่มทักษะ ได้แก่

ทักษะพื้นฐาน 

1. ความจำที่นำมาใช้งาน (Working memory)

2. ในการยั้งคิดไตร่ตรอง (Inhibitory Control)

3. การยืดหยุ่นพลิกแพลงปรับตัว (Shiftingหรือ Cognitive Flexibility)

ทักษะกำกับตนเอง 

4. การใส่ใจจดจ่อ (Focus Attention)

5. การควบคุมอารมณ์ (Emotional Control)

6. การประเมินตนเอง (Self-Monitoring)

ทักษะปฏิบัติ

7. การริเริ่มและลงมือทำ (Initiating)

8. การวางแผนและดำเนินการ (Planning and Organizing)

9. ความพากเพียรให้บรรลุเป้าหมาย (Goal- Directed Persistence)

การอ่านเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญของการส่งเสริม EF ในเด็ก

การอ่านนิทาน Big Book ให้เด็กฟังนั้นจะเกิดการพัฒนาทักษะสมอง EF หลายด้านในสมองของเด็ก ได้แก่ การจดจ่อตั้งใจฟัง ต้องยั้งใจจากกิจกรรมอื่น  เด็กได้คิด รู้สึก หรือจินตนาการไปตามเนื้อหา โดยนำข้อมูลใหม่ไปเชื่อมโยงกับข้อมูลเดิมในสมอง  หากข้อมูลใหม่ต่างไปจากข้อมูลเดิม จะเกิดการปรับเปลี่ยนความคิด  ยามที่นิ่งฟัง  ภาวะอารมณ์จะสงบหรือไหลลื่นไปตามท้องเรื่อง บางครั้งอาจพาให้เด็กได้สะท้อนคิดกลับมาถึงตนเอง

เนื้อหาของหนังสือนิทาน Big Book ยังอาจมีจุดหมายเฉพาะเพื่อส่งเสริมสร้างลักษณะนิสัยด้านใดด้านหนึ่ง ซึ่งสอดคล้องกับพัฒนาทักษะ EF เพิ่มเติม เช่น ส่งเสริมการคิดไตร่ตรอง การกล้าคิดริเริ่ม การวางแผนการงานหรือการมีความมุ่งมั่นพากเพียร

ผู้ใหญ่ควรอ่านให้เข้าใจ ก่อนที่จะอ่านนิทานเล่มใหญ่ให้เด็กฟังเพื่อเข้าถึงสาระ จุดหมาย หรือกระบวนการที่มีทักษะสมอง EF แทรกอยู่ จะได้อ่านให้เด็กฟังอย่างมีอรรถรสนำไปสู่การพัฒนา EF ได้อย่างมีชีวิตชีวา และควรตั้งคำถามชวนเด็กคิด วิเคราะห์ หรือจินตนาการไปกับเรื่องราวในหนังสืออย่างแยบคาย มิใช่เพื่อทบทวนความจำหรือตอบให้ตรงเนื้อเรื่องเท่านั้น หากเพื่อให้เรื่องราวในหนังสือนำไปสู่การคิดค้น สร้างสรรค์ เติมเต็มประสบการณ์ให้หลากหลายขึ้น

หลังอ่านหนังสือนิทานเล่มใหญ่แล้ว อาจชวนกันทำกิจกรรมที่แนะนำท้ายเล่ม เพื่อให้เด็กๆได้ลงมือทำกิจกรรมในหลากหลายรูปแบบ เพื่อฝึกฝนและพัฒนาทักษะสมอง EF ให้สอดคคล้องกับเนื้อหาของนิทานบิ๊กบุ๊คในเล่ม