นิโก้ เด็กแสบแห่งเจดีย์ซูเล
มหาเจดีย์ซูเล ใจกลางกรุงย่างกุ้ง เป็นมากกว่าวงเวียนที่ถนนทุกสายในเมืองทอดผ่าน สัมผัสอีกมุมของเมืองย่างกุ้งที่ไม่เคยมีไกด์คนไหนพาคุณไป
“สัมผัสอีกมุมของเมืองย่างกุ้ง ที่ไม่เคยมีไกด์คนไหนพาคุณไป” นิโก้...เด็กแสบแห่งเจดีย์ซูเล คือหนังสือสารคดีรางวัลแว่นแก้วที่จะพาคุณไปกรุงย่างกุ้ง อดีตเมืองหลวงของประเทศเมียนมา (หรือพม่าที่คนไทยคุ้นเคย) แต่เราอาจต้องบอกว่ามันไม่ใช่หนังสือท่องเที่ยว นี่คือสารคดีที่จะพาคุณไปรู้จัก “ชีวิต” ของเมืองท่องเที่ยวแห่งนี้ ผ่านชีวิตของนิโก้ เด็กข้างถนนที่หากินอยู่แถวเจดีย์ซูเลกลางเมืองย่างกุ้ง เด็กอย่างนิโก้ถูกเรียกว่า “เด็กแสบ” หรือ Bad Boy ผู้เขียนพาเราตามติดชีวิตนิโก้ ไปสำรวจแง่มุมเบื้องหลังที่ส่งให้เขาต้องกลายมาเป็นเด็กแสบ ไปรู้จักคนในครอบครัวนิโก้ ทั้งแม่ น้าชาย น้องสาว และคนอื่นๆรอบตัวคนเหล่านี้ ซึ่งถ้ามองให้ดีก็คือตัวแทนพลเมืองส่วนใหญ่ของพม่า...คนที่นักท่องเที่ยวทั่วไปคงไม่มีวันได้พบถ้าไปเยี่ยมชมเพียงผิวเผิน
หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือที่พาเราสัมผัสลึกถึงชีวิตของเด็กคนหนึ่ง ใช่ เด็กชายพม่าคนเดียวนี่แหละครับ แต่แม้เป็นเด็กคนเดียว ก็คล้ายการส่องกล้องจุลทรรศน์เข้าไปในผืนป่ามโหฬาร เราอาจไม่ได้เห็นภาพใหญ่ภาพรวมโดยตรง แต่จุลภาคแห่งความเป็นมนุษย์จะเป็นเครื่องบอกเราเองด้วยการแสดงให้เห็นว่าชีวิตในภาพใหญ่ของคนแห่งประเทศเพื่อนบ้านเราเป็นอย่างไร ชีวิต ความทรงจำ เลือดเนื้อ ความรู้สึก น้ำตา การดิ้นรนต่อสู้จะกลายเป็น "ของที่ระลึก" สำคัญที่ได้จากการตระเวนไปในหนังสือเล่มนี้เหมือนที่ประโยคท้าย ๆ เรื่องบอกเราเอาไว้ มันเป็นเช่นนั้นโดยแท้
-โตมร ศุขปรีชา-
ผู้เขียนเล่าเรื่องชีวิตอันเข้มข้นของ นิโก้ เด็กชายชาวพม่า โดยค่อย ๆ ตีแผ่แต่ละแง่มุมและอีกหลายชีวิตที่เกี่ยวข้องกับนิโก้ออกมาอย่างน่าติดตาม แม้ว่าเรื่องแนวเด็กยากจนที่ต้องต่อสู้ดิ้นรนเพื่อเอาชีวิตรอดกลางเมืองใหญ่ที่กำลังเติบโตและเปลี่ยนแปลงจะไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่เป็นบรรยากาศของเมืองวิถีวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์การเมืองการปครองของพม่าที่ซ้อนทับเข้ามาในชีวิตของเด็ก ๆ และผู้คนของเมืองย่างกุ้ง จึงทำให้เรื่องเล่านี้มีกลิ่นอายเฉพาะตัว ระหว่างติดตามเรื่องผู้อ่านจะถูกพาให้เดินทางเข้าไปร่วมอยู่ในท้องถนนบ้านเรือน บทสนทนา ความทรงจำ ความนึกคิด และความรู้สึกของผู้คนต่าง ๆ ในเรื่อง ราวกับกำลังนั่งอ่านนวนิยายหรือละครชีวิตที่ผู้ประพันธ์ปรุงแต่ขึ้น
-สุวัฒน์ อัศวไชยชาญ-