เมื่อข้าพเจ้าเขียนย่ำแดนมังกร
“...ไปต่างประเทศ สภาพแวดล้อมต่างๆแปลกจากเดิมที่เคยพบเคยเห็น ก็จดบันทึกเก็บไว้ แล้วได้มาอ่านมาคิด จะดีกว่าพอเห็นอะไรแล้วปล่อยทิ้ง ไม่บันทึก พอผ่านไปแล้วก็ลืม ไม่มีประโยชน์อะไรเลย...”
คำบรรยายพระราชนิพนธ์ที่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้ทรงบรรยายเรื่อง ย่ำแดนมังกร แก่นักศึกษาชั้นปีที่ 1 มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิตฟังเมื่อปี พ.ศ. 2533
เนื้อหาสาระเปี่ยมด้วยข้อพินิจทรงคุณค่า และครอบคลุม อันทำให้ผู้ฟัง เข้าใจ และซาบซึ้งยิ่งสมเด็จพระเทพรัตน ฯ ทรงพระปรีชาสามารถด้านจีนวิทยาอย่างถ่องแท้ ในการเสด็จพระราชดำเนินเยือนประเทศจีนแต่ละครั้ง ได้เสด็จทอดพระเนตรศิลปวัตถุที่จัดแสดงตามสถานที่สำคัญ รวมถึงวัฒนธรรมความเป็นอยู่ของประเทศจีนในแง่มุมต่าง ๆ คำบรรยายที่ทรงแสดงในครั้งนั้น จึงไม่ได้มาจากการศึกษาเนื้อหาความรู้จากตำรับตำราทั่วไปหรือจากการได้เห็นได้ชมมามากอย่างหนึ่งอย่างใด หากแต่เป็นคำบรรยายของผู้ที่ทั้งได้ศึกษา ได้เห็นและมีประสบการณ์ความเข้าใจประเทศจีนอย่างแจ้งชัด